SOORTEN RISICO'S

Een onderneming heeft te maken met externe en interne risico's. Sommige risico's kunnen zowel externe als interne oorzaken hebben. De risico's kunnen in categoriën worden ingedeeld, zoals financiële, strategische, operationele en calamiteitsrisico's.

1. Strategische risico's

Dit betreft activiteiten en beslissingen met betrekking tot de strategische doelstellingen van de organisatie. Deze kunnen worden beïnvloed door zaken als de beschikbaarheid van kapitaal, autonome en politieke risico's, veranderingen in wetten en regels, reputaties en veranderingen in de fysieke omgeving.
Sterke afhankelijkheid van één of een paar producten, klanten of regio's leidt tot kwetsbaarheid. Een gediversifieerde product portfolio of geografische basis kan de stabiliteit van omzet en winst vergroten. Ook een belangrijke capaciteitsvergroting, verticale integratie en diversificatie brengen risico's met zich mee.
Onder de strategische externe risico's kunnen ook worden gerangschikt:

Institutionele of politieke risico's zijn risico's die ontstaan als gevolg van onzekerheden over mogelijke aanscherping en veranderingen in de wet- en regelgeving van de overheid welke hun weerslag vinden op het bedrijf of de sector.
Maatschappelijke of omgevingsrisico's zijn risico's dat de onderneming onvoldoende rekening houdt met haar directe omgeving en deze zelfs beschadigt of vervuilt. Dat kan weerstand of zelfs vijandigheid van de locale bevolking tot gevolg hebben (bijvoorbeeld Union Carbide in Bhopal en Exxon in Alaska).
Technologische risico's zijn risico's dat de onderneming achterop raakt door het ontbreken van een strategie ten aanzien van het omgaan met technologische veranderingen. Denk hier ook aan belangrijke softwareveranderingen.
Risico's van fusie en overname
Algemene juridische risico's
Integriteits- en governance risco's

2. Operationele risico's

Dit betreft activiteiten en beslissingen rond de dagelijkse gang van zaken. Hieronder vallen onder meer:

Technische of productierisico's. Komen rechtstreeks voort uit het productieproces en hebben betrekking op het product zelf.
Organisatorische risico's. Hebben te maken met de mogelijkheid om de eigen organisatie zodanig in te richten dat zij kan voldoen aan de eisen die de afnemer stelt aan bijvoorbeeld de tijdigheid en kwaliteit van oplevering van de dienst of het product.
Ruimtelijke risico's zijn risico's dat de onderneming bij bouwprojecten te maken krijgt met bijvoorbeeld onverwachte bodemvervuiling of obstakels, welke een tijdige oplevering kunnen verhinderen.
Prijs- en marktrisico's. Hebben te maken met veranderingen in de prijs die voor producten ontvangen wordt of veranderingen in de prijs die voor grondstoffen betaald moet worden.
Persoonlijke risico's. Kunnen op verschillende vlakken liggen, zoals arbeidsongeschiktheid of zelfs overlijden van de ondernemer, echtscheiding en scheiding van partners die samen in een ondernemersvorm opereren.
Risico's van calamiteiten. Heeft betrekking op diefstal, brand en andere schade of verlies aan bedrijfsuitrusting, gebouwen en productie.
Aansprakelijkheidsrisico's. Een ondernemer kan voor verschillende zaken aansprakelijk worden gesteld, zoals geleverde producten en diensten, uitvoeren van overeenkomsten, personeel, milieu en gebouwen.
IT risico's De afhankelijkheid van IT neemt enorm toe en dat geldt helaas ook voor de kans dat er iets mis kan gaan met informatiesystemen. Belangrijke aspecten zijn beschikbaarheid, betrouwbaarheid, veiligheid en continuïteit. Maar ook effectiviteit, efficiency en beheersbaarheid van uw informatie en informatiesystemen. En de wettelijke en contractuele eisen die daaraan kunnen worden gesteld.

3. Financiële risico's

Dit betreft activiteiten en beslissingen rond de effectieve beheersing van de financiën van de onderneming en de effecten van externe factoren zoals de beschikbaarheid van krediet, valutakoersen, rentestandbewegingen en andere market exposures.
Het financiële risico van een bedrijf heeft onder meer betrekking op de wijze waarop het benodigde kapitaal is gefinancierd en op de capaciteit bedrijfsrisico's op te vangen (liquiditeit, solvabiliteit).

4. Risico's op het gebied van kennismanagement

Dit betreft activiteiten en beslissingen rond de effectieve management en beheersing van de kennisbronnen, de productie, de bescherming daarvan en de communicatie daarover. Externe factoren zijn bijvoorbeeld het onrechtmatige gebruik van intellectueel eigendom, elektriciteitsstoringen en concurrerende technologieën. Interne factoren zijn bijvoorbeeld het niet functioneren van systemen en het verlies van key staff.

5. Risico's op het gebied van compliance

Dit betreft activiteiten en beslissingen rond gezondheid & veiligheid, milieu, handelsbeschrijvingen, consumentenbescherming, databescherming, werkgeversregelingen en wettelijke zaken.

Mogelijkheden tot omgaan met risico's

Vermijden, bijv. door te stoppen met het zelf uitvoeren van bepaalde risicovolle (deel-) activiteiten en deze in te kopen of uit te besteden.
Afwentelen, bijv. door al dan niet tegen vergoeding risico's die een ander beter of gemakkelijk kan dragen aan die anderen over te dragen (toeleveranciers, verzekeraars, banken).
Verminderen van kans en/of impact, bijv. door beheersmaatregelen in de interne organisatie, toezicht en controle
Aanvaarden (eigen risico)
Verzekeren

Basiselementen integraal risicomanagementsysteem

de identificatie en vastlegging van risico's (vanuit het perspectief van de organisatiedoelstellingen);
de beoordeling van risico's (classificatie op basis van -de aard van- hun potentiële impact op het realiseren van deze doelen en de waarschijnlijkheid dat het risico zich daadwerkelijk manifesteert: analyse, weging en prioriteitsstelling);
hun beheersing (inventarisatie per significant risicogebied door welke bedrijfsfuncties en op welke wijze(n) dat risico momenteel beheerst wordt alsmede welke verbeteringen daarin gewenst zijn: eliminatie, reductie, overdracht en acceptatie);
hun bewaking (monitoren en rapporteren);
hun financiering (intern of extern).

Wildinghe Consultancy

Advies + Interim Management